तुम्ही डिप्टी कलेक्टर, पोलीस अधिकारी, तहसीलदार, गट-ब किंवा गट-क अधिकारी व्हायचे स्वप्न पाहता? तर हे स्वप्न साकार करण्याचा मुख्य मार्ग म्हणजे Maharashtra Public Service Commission (MPSC)- महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग. ही एक संवैधानिक संस्था (Constitutional Body) आहे, जी महाराष्ट्रातील सर्वात प्रतिष्ठित सरकारी नोकऱ्यांसाठी परीक्षा आयोजित करते.

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग म्हणजेच Maharashtra Public Service Commission (MPSC) ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वाची संस्था आहे. हिचं काम म्हणजे राज्यातील विविध शासकीय विभागांमध्ये भरतीसाठी पात्र आणि योग्य उमेदवार निवडणं. हे सगळं संविधानाच्या अनुच्छेद ३१५ नुसार केलं जातं. आयोगाचं मुख्यालय नवी मुंबई इथं आहे.
या आयोगामार्फत स्पर्धा परीक्षांच्या माध्यमातून भरती केली जाते. शिवाय, शासनाला भरतीचे नियम, पदोन्नती, शिस्तभंग वगैरे बाबींवर सल्ला देणं हेही यांचं महत्त्वाचं काम आहे.
Maharashtra Public Service Commission (MPSC) काय काम करतं?
संविधानाच्या अनुच्छेद ३२० नुसार महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाला खालील प्रमुख जबाबदाऱ्या आहेत:
मुख्य कार्ये:
-
शासनाच्या सेवांमध्ये नियुक्तीसाठी परीक्षा घेणं.
-
भरतीची पद्धत कशी असावी, यावर शासनाला सल्ला देणं.
-
पदोन्नती, बदली, नामनिर्देशन यासाठी योग्य उमेदवार शिफारस करणं.
-
शासकीय कर्मचाऱ्यांवरील शिस्तभंगाच्या बाबतीत सल्ला देणं.
-
ड्युटी करताना कारवाईचा सामना करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना झालेल्या कायदेशीर खर्चाच्या परतफेडीसाठी मार्गदर्शन.
-
राज्यपालांनी दिलेली इतर जबाबदारी पार पाडणं.
मुंबई महापालिका व वीज विभागातही सहभाग:
-
मुंबई महापालिकेत कार्यकारी अभियंता किंवा तत्सम पदांसाठी भरती सल्ला.
- BEST म्हणजेच वीज व परिवहन उपक्रमातील ग्रेड A-II पदांसाठी सल्ला देणं.
MPSC मधील महत्त्वाची व्यक्ती
-
अध्यक्ष: श्री. राजनीश सेठ (BA, LLB)
-
सदस्य: डॉ. अभय वाघ (इंजिनिअरिंग पीएचडी) आणि डॉ. सतीश देशपांडे (विज्ञान पीएचडी)
-
सचिव: डॉ. सुवर्णा खरात (शिक्षणतज्ज्ञ)
तुमच्यासाठी महत्त्वाचे मुद्दे
- MPSC = महाराष्ट्रातील IAS.
- राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 315 अंतर्गत तयार झालेली संस्था.
- फक्त योग्य आणि प्रतिभावान उमेदवार निवडते.
- परीक्षा खूप कठीण, पण योग्य तयारी केली तर सोपी.
महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग (MPSC) च्या सर्व अधिकृत माहितीसाठी https://mpsc.gov.in ही संस्थेची प्राथमिक वेबसाइट आहे. तसेच ऑनलाइन अर्ज (Online Applications): परीक्षा आणि भरतीसाठी फॉर्म भरण्याची लिंक https://mpsconline.gov.in
पुढे काय?
ह्या लेखात आपण MPSC ची मूलभूत माहिती शिकलो. पुढील भागात आपण खालील गोष्टी जाणून घेऊ:
- MPSC परीक्षा पद्धती (प्रारंभिक, मुख्य, मुलाखत)
- अभ्यासक्रमाचे तपशील
- यशस्वी होण्यासाठी तयारीच्या युक्त्या
- मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकांचे विश्लेषण